لە سەردەمێکدا کە خەڵک دەیگەڕێنە سەر چارەسەرە بەرگەرەکانی سروشتی تر بۆ پاراستنی تەن، پاککردنەوەی دەندان جگە لە هەموو شتێکە. یەکێک لە ئەو ماددە سەرەکییانەی کە لە بواری خەڵکدا ڕووناکی لەسەر خۆی دەکەن نیمە. لە دروستکردنی دەندان بەدەرەوەکانی ئەمڕۆدا بەکارهێنانی نیم دەستی زۆرتر کردووە. نیم لە دەندان بەدەرەوە بە یەکێک لە هەڵبژاردنەکانی سەرنج ڕاکێشکردنەوە بۆ خەڵکی کە دەیگەڕێنەوە بۆ پاراستنی دەندانێکی پاک و دەمی تازە بێ ئەوەی زۆر لە کیمیاواڵەکانی سینتیکی بەکاربێنن. سروشتی ئەنتی بەکتەریاواوی و فایدەکانی یەکگرتووی دەنگێکی بەناوبانگ لە بواری چارەسەرە سروشتییەکانی دەندان کردووە.
نیم، کە بە Azadirachta indica ناسراوە، دارێکە لە سەر زەوی هندستان. لەوانەیە لە دروستکردنی دەوای ئایوروودیکدا زۆر بەکارهاتبێت بەهۆی سروشتی ئەنتی بەکتەریاواوی، ئەنتی قوژیلی و ئەنتی ئینفلاماتیۆنی بەهێزی. کاتێک لە بەدەرەوەکانی دەندان بەکار دەهێنرێت، نیم لە دەندان بەدەرەوە لە بەرهەمهێنانی ڕووکەڵکی دندانی چۆن کار دەکات.
پەلە و دەروونی نیم داواکانی فعّالی تێدایە وەکو نیمبیدین و ئازادیراکتین کە یارمەتی دەدەن لە داڕەوەی گەشەی باکتەریاکانی زیانبار. ئەم خاڵانە نیم دا بەشێکی کارا لە زۆرەکانی دندان بۆ کەسانی کە دەیانەوێت دەمیان لە کەلەپەی گەنجەوە بپارێزن و ڕووکەڵکی دەمیان بپارێزن و ڕووکەڵکی کلیلی دەمیان بەردەوام بکەن.
نیم لە زۆرەکانی دنداندا تەنها یەکێک لە مۆدەکان نییە. بەشداریکردنی لەسەر بنەمای فایدەکانی ڕاستەقینە دا بەرهەمهێنانی دەکرێت کە هەم لە سنت و هەم لە بەریلیزی زانستی سەرچاوە دەگرێت. دەگەرێتەوە بەوەی کە بەرهەمگەرەکان زیاتر لە زیانەکانی کیمیاواڵە زۆر توندوتیژەکان لە بەرهەمەکانی ڕۆژانەدا ئاگادار دەبن، هەوڵی نیم زیاد دەبێت. سروشتی، کارا و بەزمانتێکی دەرکەوتوو، نیم یەکێک لە هەڵبژاردنەکانی باشە بۆ کەسانی کە تەندروستی و پارێزگاری زیاتر دەیانەوێت.
یەکێک لە گەورەترین ترسیشکان بۆ تەندروستی دەم و دندان تەقەڵکردنی باکتەریاکانی زیانبارە. ئەم باکتەریاوە دەتوانن جەست، دەندانچوو، چاڵەکانی دەندان و نەخۆشییەکانی لثەگەکان دروست بکەن. نیم لە پێستی دەنداندا دەرکەوتووە کە دژە باکتەریاکانی جیاواز دەجن کە ڕووداوەکانی سەرەوەی دەبێتە هۆیان.
بەکارهێنانی بەردەوامی پێستی دەندان کە نیمی لەخۆدەگرێت دەتوانێت هەڵگیرتنی باکتەریاکان لە دەم کەم بکەیتەوە و دەمێکی پاکتر دروست بکەیتەوە. ئەم ئەنتی باکتەریالیە دەتوانێت نهخۆشییەکانی دەم و دەندان لە ماوەی درێژیش دا کەم بکاتەوە لەبەر ئەوەی هۆکارەکانی کە زیان دەخەن لە دەم و دەندان کەم دەکاتەوە.
نیم لە پێستی دەنداندا نهخۆشییەکانی لثەگەکان دەپارێزێت. ئاڵۆزی و خوێن لە لثەگەکان گەرینترین نەخۆشییەکانن کە لەبەر ئاڵوودەبوونی باکتەریاییە. تایبەتمەندییە ئاڵۆزی ناکۆککەرەوەی نیم دەتوانێت لثەگەکانی توندوتیژی دڵنیا بکات و ئاڵوودەبوونی بەردەوام لە گەشەپێدانی داوردەخەیتەوە.
بە کارهێنانی تەواوەی خاڵی نیم لە پێستی دەندان، بەکارهێنەرەکان دەتوانن کەمبوونی شیلی لە دەندان، کەمترین خوێنرێکی لە کاتی دەندانشۆرینەوە و گشتی سەلامەتی بهتری دەندان بدۆزنەوە. ئەم فایدانا گرانتی دەکەن بۆ بنچینەیەکی قووڵتر بۆ دەندان و کەمترین خطری نەخۆشی دەندان.
دەمی توزە، کە بە هالیتۆسیسیش ناسراوە، زۆرجار لە کۆبوونەوەی باکتەریا لە دەمەوە دەچێت. لە جیاتی تەنها داڕێژاندنی دەم بە هەڵبژاردنی مێنتا، نیم لە پێستی دەنداندا سەرەڕای شۆڕەکە دەکات بە وەستاندنی باکتەریاکانی کە دەمی توزە دروست دەکەن.
کاتێک بە ئەزمونی هەوڵدراوە، نیم لە پێستی دەنداندا دەتوانێت گەشەیەکی بینیبەری لە تازەیی دەم بخەرەوە. بە پاککردنەوەی دەم و پاراستنی توڕایی مایکرۆبی، نیم یارمەتی دەدات بۆ ئەو کەسانەی کە بە وردی لە کۆمەڵگەکانیان و ژیانیان بەرەوپێش بچن.
دەمێکی توند بەرامبەر دەروونی مایکرۆبیۆمەکەیە، کە مایکرۆبە چاکەکان ڕەق و مایکرۆبە هەڵەکان کۆنتڕۆل کراون. نیم لە پێستی دەندەدا ئەم بەرامبەرییە دەسەی کە مایکرۆبە زیانبارەکان هەدف بەدەست بێنێت بێ ئەوەی سیستەمەکەیە تەواوی بە هەڵوەشێنێت.
ئەم بەرامبەرییە نهتنك دهنگی خۆشی دهم بلكه دهنگی گشتی دهمی توند دهردهوێت. مایکرۆبیۆمێکی ڕەسەن دەتوانێت هۆی کەمترین دەندان، لثە زۆرتر و کەمترین شانسی داگیرسانی بێت.
ئینفلاماسیۆن لە دەم دەتوانێت هۆی ناخۆشی، حساسیتە و زیانی درێژخایەن بێت ئەگەر چارەسەر نەکرێت. نیم لە پێستی دەندەدا بە شێوەیەکی سروشتی ئینفلاماسیۆن دەبەزێت لەبەر داڕێژەکانی بیۆئەکتیف. ئەم داڕێژانە تیشوەکانی دەم دەخۆشێنن، سووری دەکەمێنن و چاکبوونەوەی لە زیانە بچوکەکان یان خراپییەکان دەسەی.
هەر چەندە کە داواکاری لە زۆر داواکاری، خواردنەوەکان، یان کاریگەری دەندانەوە بێت، نیم دەم دەگەڕێنێتەوە بۆ دۆخێکی خۆش و بە تاڵانی. بەکارهێنانی بەردەوام دەتوانێت یارمەتی بۆ دەمێکی خۆش و بەریتی بەریتی بدات.
نیم لە پێستی دەندان هەروەها تایبەتمەندییە کەلەپەڕاندنی و ویروسی هەیە، کە دەفەنەیەکی تری پاراستن بۆ چاودێری کردنی دەم لە هەر رۆژێک دەگۆڕێت. دەتوانێت بە تایبەتی بۆ کەسانێک کە دەمەوەیان زۆر دەبێتە هۆی کاندیدایسیس، بەلەمەکانی سەرما، یان بەشێک لەم جۆرە نەخۆشیانە بەسوود بێت.
بە بەکارهێنانی نیم لە پێستی دەندان، بەکارهێنەران ناکۆک دژە باکتەریا ناکەنەوە بەڵکو هەروەها دژە هەموو ئەو میکرۆئۆرگانیزمەیانەش دەکەنەوە کە دەتوانن بەریتی یان نەخۆشی لە دەم بەهێز بکەن. ئەم پاراستنە گشتگیرە دووبارە ناونیشانی نیم وەکوو ئەو توخمە دەندانیەکەی دەکات کە گشتگیرە.
دندان بورهكانی سنتی زۆر جار داروكانی تریكلۆسان یان كلۆرهكزیدین دهنگه دهكات بۆ جهنگ له ئهو باكتریاوە. ههرچهنده كارئاسانه بێن، ئهم داروانه دهتوانن ههنگاوێكی زۆر دروست بكهن یان ههڵوێستی بهردهوام بهردهوام بكهن. دندان بورهكانی نیم چارهیهكی ڕووباری دهكات كه بۆ دۆخی یهك دۆخی باكتریاوی ههمان ئهنجامی دهكات بێ له داروانی سینتهتیكی استفاده بكهن.
بهكارهێنهران زۆرتر دهیانهوێت كه بابهتی دهنگهكانیان دهنگهیهكی شفاف و كهمتربهكارهێنانی داروانی مهصنوعی ههبێت. نیم دهبێت بۆ ئهم گۆڕانه چونكه دهبێت بۆ ئهوانی كه بیرۆكهی دهنگهكانی شفاف و چالاكی سروشتی دهبینن.
ئهو كهسانهی كه دهنگهكانیان حساسه یان دهنگهكانیان بهرگی دهنگهكانی سهرهتایی دهنگه دهكات دهتوانن چارهیان دهست دهكات لە بابهتانی نیم. نیم لە دندان بورهكهدا بهردهوام دهبێت و كهمتر دهتوانێت ههنگاوێكی ناچاو دروست بكهت.
ئەمەش دەبێتە هەڵبژاردنێکی ئاسان و کارا بۆ کەسانی کە دەیانەوێت ڕێگایەکی نرمتر بۆ چاودێری لە دەرمانی دەم، بەتایبەتی کەسانی کە بەرلەوە دەریان لە سەنتەکانی توند، خشکی دەم، یان دەرمانی لەشکانی دەم کە لەبەر ڕێگەکانی سەرەکی دروست دەبێت.
کاتێک دەرمانێک هەڵدەبژێریت کە داری نیم لە دەرمانی دەنداندا هەیە، گەر بەم دەرمانە دەیانەوێت، دەبێت هەموو لیستی موادی دەرمان بخەینە ژوور. دەبێت گەر بە موادی تەمەنی وەک زەیتی قوزه، زەیتی درەختی چای، و ئەلۆیەرا بگەرێن، کە دەتوانن فایدەکانی داری نیم زیاد بکەن.
دەرمانی دەندانیان هەڵدەگرە لە کاتێکدا ئەگەر بە دەرمانێکی سروشتی دەیانەوێت، رەنگەکانی جەل، پارابێن، یان سۆدیۆم لاوریل سولفات نەبینێت. کارایی داری نیم لە دەرمانی دەنداندا دەتوانێت زیاد بکرێت کاتێک لەگەڵ موادی سروشتی تر کۆبکرێتەوە.
لە کاتێ کە دەرمانی دەندانی نیم فایدە زۆری هەیە، بە شێوەیەکی گشتی دەبێت بەشێک لە ستراتیژیەکی گشتگیر لە بەرهەمە دەندانییەکان بێت. دەندان شوێنکردنەوە لە ڕۆژی دووجار، کۆکردنهوهی دەندان و بەکارهێنانی شۆرە دەندان لە کاتێکدا پێویستە گرینگ بێت.
بەکارهێنانی باو لە نیم لە دەرمانی دەندان دەتوانێت ئەو کاریگەریەی کە لە روتینەکەتدا هەیە زیاد بکات بە پێشکەشکردنی پاراستن زیادی و چاکبوونەوەی سروشتی. بەڵام هەریەکێک لە درێژایی و تەکنیکی دروست هێشتا گرینگە بۆ دەستسەختمانی باشترین ئەنجامەکان.
هەر کەسێک پێویستیە تەندروستی دەندانی جیاوازەکانی خۆی هەیە. ئامادەبینە چۆن دەهاتە دەندانەکەت لەگەڵ بەکارهێنانی نیم لە دەرمانی دەندان. باشتر بوون لە دەم، تیزی دەندان و پاکی گشتی نیشانەی باشە.
ئەگەر هەر شکایەتێک یان تیزیەک هەبوو، لە دەندانهکەت وەڵام بەرەو بەر. نیم بەرگەری زۆر زۆر لە سەلامەتیە، بەڵام دەندانی هەر کەسێک جیاوازە. ڕێگایەکی تایبەت دەکاتەوە بۆ ئەوەی لەم چارەسەرە سروشتیەوە باشترین کاری بکەیتەوە.
لەگەڵ زیادبوونی ئاگایەتی لە بەرهەمهێنانی تەندروستی هولیستیک، زیاتر لە دندانپزیشکی گیلانەیی هەڵدەگیرێت. نیم لە زۆرەبەری دندان یەکێکە لەو نموونانەی کە دەرمانە کۆنەکان بۆ شێوازی ژیانی ئەمڕۆ چۆن گونجاو دەکرێنەوە.
بەکارهێنەران دەڵێن چۆن گیلانەکانیش نیم دەتوانن سەلامەتی درێژخایەن بەرکەوێنن. ئەم رۆڵە دەرئەنجام دەدات کە نیم لە زۆرەبەری دندان بەردەوام دەبێتە هۆی زیادبوونی مانەوە لەو کاتێ کە خەڵک ڕێگەیەکی باوەڕپێکراو، کاریگەر و پایداری دەدۆزێتەوە بۆ پاراستنی دندان.
نوێکاری لە داهاتووی نیم لە زۆرەبەری دندان وردەکاری دەکات، لەگەڵ تحقیقات و پێشکەوتنەکانی کۆن و نوێ کە هەوڵ دەدەن فایدەکانی بەهێزتر بکەن. نوێکارییەکان دەکرێت گونجاندنی رێگەکانی بەکارهێنان، تەواوکاری زۆرتر لەگەڵ دەرمانە گیلانەییەکان و کۆمەڵەکانی نەتەوەیی بە شێوەی دووستە دەریاوی.
ئەم پێشکەوتنانە دەکرێت نیم لە زۆرەبەری دندان بە یەکێک لە هەڵبژاردنە سەرەکییەکان بەرکەوێنن، کە دانیشتنی دانشی سەرەکی لەگەڵ نوێکاری زانستی دەکات.
بەڵێ، نیم لە پێستی دندان بە شێوەیەکی گشتی بۆ بەکارهێنانی ڕۆژانە ئاساییە، تایبەتی لە کاتێکدا کە وەکو لە زانیاریەکاندا بەکارهێنرێت. فایدەی دژە بەکتری و دژە ئاڵۆزییەکانی هەیە بێ ئەوەی کە ئەنجامی سەختی لە ئاستە سینتیکییەکان بدات.
نیم لە پێستی دندان دەتوانێت بە کەمکردنەوەی ژمارەی بەکتریاوەکان و ئاڵۆزییەکان کەمکردنەوە لە نیشانەکانی نەخۆشی لثگە بکات. یارمەتی دەدات بۆ چاکبوونەوەی بافتی لثگە و لە پێشچوونی نەخۆشییەکانی پێریۆدۆنتال دەپارێزێت.
نیم توندییەکی سروشتی هەیە، بەڵام زۆربەی پێستی دندانەکانی نیم لەگەڵ ئاژەڵانی تر وەکو ماڕیۆرام یان دەرەچەوە هاوشێوە دەکرێن تا کۆکردنەوەی توندی بکەن. زۆربەی بەکارهێنەران بە زوویی گواستنەوەی توندی دەکەن.
بەهێزبوونەوەکانی وردەکان وەکو دەمی تازە و لثگەکانی سەلامەت دەتوانرێت لە ماوەی چەند هەفتەیەکدا بۆ هەموو کەسێک دیار ببێت. ئەنجامەکان لە کەسێک بۆ کەسێک جیاواز دەبێتەوە بەپێی سەلامەتی دەم و دندان.